"Οι πατεράδες μας εν δειλοί"

Την ταινίαν The magnificent seven πρέπει να την είδα πάνω που 10 φορές. Εν πολλά τα σημεία της τζιαι οι ατάκες των πρωταγωνιστών που αθθυμούμαι με πολλήν νοσταλγίαν, αλλά μια που τες σκηνές, ελέω τζιαι "ιδιότητας", τωρά έρκεται μου πιο εύκολα στο μυαλό. Εν στο σημείον που οι χωρκανοί, φοϊτσιασμένοι που τον άνισον αγώναν εναντίον της συμμορίας που λυμαίνεται το χωρκόν τους, προδίδουν τους μισθοφόρους που έχουν αγκαζιάρει να πολεμήσουν για λλόου τους τζιαι τζιείνοι αναγκάζονται να φύουν. Κάποια που τα αγόρια του χωρκού, που θαυμάζουν έναν που τους μισθοφόρους, παν να τον πείσουν να τους πάρει μαζίν του, τζιαι τζιαμέ λαμβάνει η εξής στιχομυθία:

Τούτα που λαλεί ο "σκληρός" Μπερνάρντο (Charles Bronson ο μέγας) εν τόσον όμορφα που αξίζει να τα μεταφράσω (φυσικά στη διάλεκτο μας) για να φανούν πιο ξεκάθαρα:

"Μεν το ξαναπείτε τούτον για τους πατεράδες σας. Γιατί έννεν δειλοί. Νομίζετε είμαι γενναίος γιατί κουβαλώ έναν όπλον; Οι πατεράδες σας εν πολλά πιο γενναίοι γιατί κουβαλούν ευθύνην. Για σας, τες αδερφές σας τζιαι τες μανάδες σας, Τζιαι τούτη η ευθύνη εν σαν μιαν μεγάλην πέτραν που ζυγίζει έναν τόνον. Λυγίζει τζιαι στραβώννει τους ώσπου τζιαι θάφκει τους μέσα στο χώμα. Τζιαι κανένας εν λαλεί ότι οφείλουν να το κάμουν τούτον, κάμνουν το γιατί αγαπούν σας τζιαι γιατί θέλουν το. Ποττέ μου εν είχα έτσι θάρρος. Να κουμαντάρω μια φάρμαν, να δουλεύκω όπως το μουλάριν κάθε μέρα χωρίς εγγύησην τι θα φκει, τούτον εν γενναιότητα. Για τούτον εν εξεκίνησα ποττέ κάτι τέθκοιον, γι'αυτόν ποττέ έθθα το κάμω".

Έτσι. Η γενναιότητα τζιαι το θάρρος ΔΕΝ είναι στον άθρωπον που αψηφά τον φόβον του. Ούτε στον άθρωπον τον ασύδοτον που παραγνωρίζει τον κίνδυνον για να παίξει τον ωραίον στην γκόμεναν ή να πουλήσει μούρην ή να μεθύσει με την έκκρισην αδρεναλίνης στην άκρην ενός κρεμμού ή πάνω σε μιαν μοτόραν μεγάλου κυβισμού, τζιαι όποιον πάρει ο χάρος. Ούτε καν σε τζιείνον που προτιμά τον πόλεμον τζιαι το αίμαν γιατί ουσιαστικά "φοβίζει" τον παραπάνω η ειρήνη με τον "εχθρόν" του.
Η γενναιότητα εν στον άθρωπον που μαθαίνει να ζει ΜΕ τον φόβον, τζιαι να τον εκτιμά ως εργαλείον που θα τον προφυλάξει, τόσον το ίδιον όσον τζιαι όσους αγαπά, στην ώραν που θα έρτει η δοκιμασία, όποιαν μορφήν τζιαι να πάρει. 

Ώσπου να ξεχωρίσουμεν τους πραγματικά γενναίους, stay cool and keep rocking!

Παιδική αυτονομία

Το βιβλίον που θκιαβάζω τούτες τες ημέρες εν το "The world until yesterday" του Jared Diamond, του οποίου έναν άλλον βιβλίον, το "Guns, germs and steel" επηρέασεν φοβερά τον τρόπον που βλέπω τον κόσμον. Στο βιβλίον ο συγγραφέας παρατηρεί την τάσην του "παγκόσμιου χωριού" να "ομοιογενοποιηθεί" ακολουθώντας συγκεκριμένες "νόρμες" του σύγχρονου πολιτισμού, τζιαι ειδικά των λεγόμενων χωρών "WEIRD" (Western, educated, industrialized, rich, and democratic) τζιαι διερωτάται ποια που τα κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά τζιαι οικονομικά στοιχεία των πρωτόγονων κοινωνιών χάνονται σταδιακά αλλά θα εμπορούσαν να υιοθετηθούν ξανά ως υπέρτερα των σύγχρονων. Στη συνέχειαν παραθέτω έναν απόσπασμαν που εθκιάβασα σήμερα, μεταφρασμένον στα "κυπριακά", το οποίον ήβρα εξαιρετικά ενδιαφέρον:

"Παιδική Αυτονομία

Πόσην ελευθερίαν ή ενθάρρυνση έχουν τα παιδιά για να εξερευνήσουν το περιβάλλον τους; Επιτρέπεται στα παιδιά να κάμουν επικίνδυνα πράματα, με την προσδοκίαν ότι θα μάθουν που τα λάθη τους; Ή είναι οι γονιοί προστατευτικοί για την ασφάλειαν των παιδιών τους, τζιαι περιορίζουν την εξερεύνησην τους αν αρχίζουν να κάμνουν κάτι δυνητικά επικίνδυνον;

Η απάντηση σε τούτην την ερώτησην ποικίλει στες διάφορες κοινωνίες. Εντούτοις, μιαν επιφυλακτική γεννίκευσην αποτελεί το ότι η προσωπική αυτονομία, ακόμα τζιαι των παιδιών, είναι έναν πιο πολύτιμον ιδανικό για ομάδες κυνηγών-συλλεκτών παρά στες κοινωνίες των κρατών, όπου το κράτος θεωρεί ότι απολαμβάνει συμφέρον στα παιδιά του, δεν επιθυμεί να πάθουν κακό με το να κάμουν ότι θέλουν, τζιαι απαγορεύει στους γονιούς να αφήσουν έναν παιδί να βλάψει τον εαυτόν του. Γράφω τούτες τες γραμμές μόλις μετά που επαρέλαβα έναν αυτοκίνητον ενοικίασης σε αεροδρόμιον. Το ηχογραφημένο μήνυμα που ακούσαμεν ως επιβάτες στο λεωφορείον που την παραλαβήν αποσκευών στο πάρκιγκ επροειδοποιούσεν μας: "Ο ομοσπονδιακός νόμος απαιτεί όπως παιδιά κάτω των 5 χρονών ή με βάρος κάτω από 40 κιλά, να μεταφέρονται σε κάθισμα αυτοκινήτου εγκεκριμένο που την ομοσπονδίαν". Οι κυνηγοί-συλλέκτες θα εθεωρούσαν τη συγκεκριμένην προειδοποίησην ως "έννεν που την δουλειάν κανενός εκτός που του ίδιου του παιδιού ή ίσως τζιαι των γονιών ή της ομάδας που ανήκει τζιαι σίουρα οϊ ενός απόμακρου γραφειοκράτη". Με κίνδυνον υπερβολικής γενίκευσης, κάποιος θα εμπορούσεν να πει ότι οι κυνηγοί-συλλέκτες εν έντονα υπέρ της ισότητας, τζιαι δεν επιβάλλουν σε κανέναν, ούτε καν σε παιδιά, τι να κάμει. Με περεταίρω γενίκευσην, οι κοινωνίες μικρής κλίμακας φαίνεται να μην ασπάζονται την ιδέαν, όπως εμείς οι μοντέρνοι WEIRD, ότι οι γονιοί εν υπεύθυνοι για την ανάπτυξην ενός παιδιού, ή ότι μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξην του.
Τούτη η μορφή αυτονομίας έshιει τύχει έμφασης που παρατηρητές πολλών κοινωνιών κυνηγών-συλλεκτών. Για παράδειγμαν, τα παιδιά των Πυγμαίων Άκα έχουν πρόσβασην στους ίδιους πόρους με τους ενήλικες, ενώ στις Η.Π.Α. υπάρχουν πολλοί πόροι "μόνο για ενήλικες" που είναι εκτός διάθεσης των παιδιών, όπως τα όπλα, το αλκοόλ τζιαι τα αντικείμενα που μπορεί να σπάσουν. Ανάμεσα στο λαό των Μάρτου της Δ. Αυστραλίας, το shιειρόττερον παράπτωμαν αποτελεί το να επιβάλεις κάτι στη θέληση ενός παιδιού, ακόμα τζιαι αν το παιδί εν μόνον τριών χρονών. Οι Ινδιάνοι Πιράχα θεωρούν τα παιδιά ως "απλά ανθρώπινα όντα", που δεν χρειάζονται "έξτρα φροντίδα" ή προστασία. Με τα λόγια του Daniel Everett, "Τα παιδιά των Ινδιάνων Πιράχα τυγχάνουν δίκαιης μεταχείρισης τζιαι λαμβάνεται υπόψη το μέγεθος τζιαι η σχετική σωματική τους αδυναμία, αλλά σε μεγάλο βαθμό δεν θεωρούνται ως κάτι ποιοτικά διαφορετικόν που τους ενήλικες.....οι Πιράχα διαθέτουν έναν υπόστρωμαν Δαρβινισμού μέσα στην γονεϊκήν τους φιλοσοφίαν. Τούτον το στυλ γονεϊκής συμπεριφοράς έshιει ως αποτέλεσμαν την δημιουργίαν ανθεκτικών ενηλίκων που εν πιστεύκουν ότι τους χρωστά κάτι κάποιος. Οι πολίτες του έθνους των Πιράχα ξέρουν ότι η επιβίωση κάθε μέρα εξαρτάται που τες επιμέρους ικανότητες τζιαι την αντοχήν τους.....Η θεώρηση των Πιράχα ότι τα παιδιά αποτελούν ίσους πολίτες σημαίνει ότι εν υπάρχει απαγόρευση που εν ισχύει τζιαι για τους ενήλικες τζιαι το ανάποδο.....Πρέπει να αποφασίσουν μόνα τους να κάμουν ή να μεν κάμουν τζιείνον που αναμένει που λλόου τους η κοινωνία. Τελικά μαθαίνουν ότι συμφέρει τους να ακούν τζιαι λλίον τους γονείς τους".

Ώσπου να ακούν τους γονιούς τα παιδιά ως συνειδητοποιημένα άτομα, τζιαι οϊ εξ ορισμού, stay cool and keep rocking!

Διαφθορά: αιτίες τζιαι λύσεις

Αν έshιει έναν καλόν η προεδρία Αναστασιάδη, τα πρώτα θκιό χρόνια της δηλαδή γιατί όπως πάει παίζει να μεν κλείσει πενταετίαν, είναι ότι έshιει action ρε αδερφέ, ανατροπές, ανακαλύψεις νέων τροφίμων (της ταshιηνόπιττας λόγω χάρην) κλπ. Είχαμεν αρχές-αρχές της το σπάσιμον άλλου ενός στερεοτύπου για τες κυπριακές μάζες, τζιείνου που ελάλεν ότι οι τράπεζες εν σιγουράκια τζιαι οι καταθέσεις "ιερές" (που αθρώπους που θεωρούν οτιδήποτε "ιερόν" νάμπου περιμένεις;) τζιαι τωρά έχουμεν την συνειδητοποίησην ότι "εφάν μας οι δικηγόροι". Για ούλλα τωρά φταίουν οι δικηγόροι τζιαι οι διάφορες εκφάνσεις τους (εισαγγελείς, δικαστές, ερευνητές, προέδροι, βολευτές κλπ κλπ.). Εξυπνήσαμεν τζιαι εσυνειδητοποιήσαμεν ότι έχουμεν παντού χωμένους δικηγόρους να ορίζουν τη ζωήν μας. Πάντως εγώ αθθυμούμαι ότι που τον τζιαιρόν που εσπούδαζα, εν ενοείτουν φοιτητής νομικής που να μεν νεκατώνεται στες "παρατάξεις". Ήταν αυτονόητον ρε παιδί μου. Δικηγόρος ίσον εν δυνάμει πολιτικός. Προς τι λοιπόν η "έκπληξη"; Τωρά το επήραμεν είδησην;

Έshιει επίσης χάζιν να θωρείς κόσμον τζιαι κοσμάκην, που τα "ψηλά" στα "χαμηλά, να shιήζει το μαγιώ του για το "απόστημαν", την "δυσωδίαν", το "βόθρον" κλπ. του "πολιτικού μας συστήματος", τζιαι την "απαξίωσην των θεσμών". Να μεν πιστεύκει το εύρος τζιαι το βάθος της "διαφθοράς". Τζιαι να διερωτάται "πως εφτάσαμεν ως δαμέ"; Ξεχάννουμεν φυσικά ούλλοι μας ότι οι πολιτικοί μας, οι δικαστές μας, οι βουλευτές μας, οι δημάρχοι μας, έννεν εξωγήινοι, εν κάποιοι που εμάς. Τζιαι η συμπεριφορά τους έshιει άμεσην σχέσην με τη δική μας, η διαφθορά τους εν τζιαι δική μας.

Ο φίλος ο Άνεφ, νιώθοντας δικαιωμένος για τες διαχρονικές του πολιτικές θέσεις, έshιει φυσικά την απάντηση για το σταθερόν τζιαι σίουρον αίτιον της διαφθοράς: εν ο καπιταλισμός (ηλίθιε) τζιαι οι θιασώτες του, η "δεξιά" δηλαδή. Είναι όντως τούτη η απάντηση; Αν είναι τόσον ξεκάθαρη τζιαι προφανής γιατί εν τόσον δύσκολον να ανατραπεί το παρόν "σύστημαν"; Επίσης, στες προσπάθειες που εγίναν ήδη για ανατροπήν του, η "διαφθορά" εν απούσα; Τζιαι αφορά πάντα "καπιταλιστές"; Μεν απαντήσετε.

Ο άθρωπος στα πρώτα στάδια εξέλιξης του ως κυρίαρχος της τροφικής αλυσίδας του πλανήτη, ήταν οργανωμένος σε μικρές ομάδες (bands), χωρίς ουσιαστικά "ηγέτες". Οι πρώτοι τέθκιοι εμφανιστήκαν σε μιαν ήπιαν μορφήν (του στυλ "πρώτος μεταξύ ίσων") όταν οι ομάδες των αθρώπων εμεγαλώσαν για να αποτελέσουν "φυλές" (tribes). Το επόμενον στάδιον ήταν τα λεγόμενα "βασίλεια", όπου υπήρχεν ο "φύλαρχος", ο οποίος εν εδούλευκεν ο ίδιος για τα προς το ζειν (εσυντηρούσεν τον ο "λαός") τζιαι η θέση του ήταν "κληρονομική" (άμα επεθάνισκεν αναλαμβάναν οι "διαδόχοι" του). Το στάδιον στο οποίον είμαστεν τωρά ονομάζεται "κράτος". Στο κράτος υποτίθεται για να λειτουργήσεις χρειάζεσαι αφενός "ηγεσίαν" τζιαι αφετέρου "γραφειοκρατίαν". Τούτον καθορίζει το ο πληθυσμός, διότι όσον μεγαλώνει, μεγαλώνουν οι ανάγκες, τζιαι είναι ουσιαστικά αδύνατον (τουλάχιστον ως σήμερα) να συνάεται ολόκληρος ο πληθυσμός για κάθε καθημερινήν απόφασην που πρέπει να ληφθεί, άσε που για πολλές αποφάσεις την απαραίτητην "γνώσην τζιαι εμπειρίαν" διαθέτουν την οι λεγόμενοι "εμπειρογνώμονες" (π.χ. μηχανικοί, γιατροί, επιστήμονες γενικά). Στα "κράτη", τα οποία υπάρχουν με την μια μορφήν ή την άλλην τέσσερις shιηλιάες χρόνια ήδη, η διαφθορά εν διαχρονική τζιαι ουσιαστικά νομοτελειακή. Τούτον επαρατηρήθηκεν σε ούλλα τα "συστήματα" που εδοκιμαστήκαν (μοναρχία/ δουλεία, δημοκρατία, καπιταλισμός, σοσιαλισμός), αργά ή γλήορα οι μηχανισμοί, οι "ηγέτες" τζιαι οι "γραφειοκράτες" που αναλαμβάναν εδείχναν σημάθκια "αλλοτρίωσης". Εν σοφόν άλλωστε το "το χρήμα πολλοί εμίσησαν, την "δόξα ουδείς" (η δόξα εξάλλου εν αλληλένδετη με κάποιας μορφής "εξουσίαν").

Άρα, ήδη διαβλέπει κάποιος την γενεσιουργόν αιτίαν τζιαι της διαφθοράς, η οποία αν δεν κάμνω λάθος, εν εντοπίζεται στη μελέτην των ομάδων τζιαι των φυλών αλλά αρκέφκει μέσα στα "βασίλεια" τζιαι τα "κράτη", όπου δηλαδή καθίσταται "αναγκαία" η "εξουσία" τζιαι η "γραφειοκρατία". Ο άθρωπος εν γενιέται "καλός ή κακός", παρόλον που ενδεχομένως ο καθένας να κουβαλά "γενετικά αϊπια", ο άθρωπος κυρίως διαμορφώνεται που τες συνθήκες που θα συναντήσει. Άρα η διαφθορά έννεν "γενετικής φύσεως", εν "περιβαλλοντικής". Όσον είναι ανάγκη του αθρώπου να έshιει "ηγέτες" τζιαι "γραφειοκράτες" να παίρνουν σημαντικές αποφάσεις για λλόου του τζιαι να έχουν στα shιέρκα τους την δύναμην της εξουσίας, τζιαμέ θα βρίσκει τζιαι την διαφθοράν. Εν αναπόφευκτον.

Τι κάμνουμεν τότε; Θεωρίες πολλές. Οι βέροι καπιταλιστές, οι επονομαζόμενοι τζιαι ως "αναρχοκαπιταλιστές", διατείνονται ότι πρέπει να καταλυθεί το κράτος ή να περιοριστεί σε έναν ελάχιστον ρόλον "επιτηρητή της τάξης". Ισχυρίζονται ότι ο "ατόφιος καπιταλισμός" εν υπήρξεν ποττέ διότι τα κράτη εστρεβλώνναν τον. Οι κομμουνιστές/ μαρξιστές ουσιαστικά συμφωνούν στην τελικήν κατάλυσην του κράτους, αφού πρώτα φυσικά περάσουμεν που το στάδιον του "υπερκράτους" το οποίον αφού πετύχει την αταξικήν κοινωνίαν θα αυτοδιαλυθεί. Οι κομμουνιστές/ μαρξιστές επίσης διατείνονται ότι ουδέποτε υπήρξεν ατόφιος "σοσιαλισμός" διότι (you guessed it) εστρεβλώσαν τον οι "γραφειοκράτες" τζιαι οι "ρεφορμιστές". Οι αναρχικοί τέλος, εν θιασώτες της κατάλυσης του κράτους χωρίς το ενδιάμεσον στάδιον του "υπερκράτους", το οποίον διαβλέπουν ως απειλή για την επίτευξην της αταξικής κοινωνίας. 

Που καταλήγουμεν; Για να περάσεις κατευθείαν σε μιαν αταξικήν κοινωνίαν τζιαι στην αναρχίαν (που μάλλον οι παραπάνω αθρώποι σήμερα αντιλαμβάνονται ως κάτι το κακόν) πρέπει να καταστούν οι "ηγέτες" τζιαι οι "γραφειοκράτες" περιττοί. Για να καταστούν περιττοί, θα πρέπει ο άθρωπος, παρά το μέγεθος του πληθυσμού του, να μπορεί κάπως να συμμετάσχει άμεσα στες καθημερινές αποφάσεις που τον αφορούν, με τρόπον που να μεν εκκολάπτονται νέες εστίες "διαφθοράς". Τωρά αν τούτον μπορεί να προσεγγιστεί καλλίττερα μέσα που την οπτικήν της "κολλεκτίβας" (ελευθεριακοί σοσιαλιστές) ή την οπτικήν του ατόμου (αναρχοκαπιταλιστές) εγώ προσωπικά εν έχω κατασταλάξει. Αλλά αν θα λλιάνει κάποτε η διαφθορά σε βαθμόν που να μεν μας ενοχλεί (εν βλέπω εφικτήν κατάστασην μηδενικής διαφθοράς), πρέπει να επιλέξουμεν την αναρχίαν. 

Ώσπου να την επιλέξουμεν, τζιαι να την πετύχουμεν, stay cool and keep rocking!